Close

De eredienst

De eredienst is een integraal onderdeel van het kerkelijk leven en komt voort uit de Bijbel, het orthodoxe geloof, de ascese, en de achting voor de mens. De eredienst is verbonden met de Bijbel, haar geest dragend en daar inspiratie uit ontvangend. Eredienst en Bijbelstudie gaan samen: door te bidden begint men de Bijbelstudie. En Bijbelstudie is eredienst. Eredienst buiten de Bijbel om helpt niet, en studie zonder de eredienstgeest, vernietigt de ziel.

De Koptische liturgie

De liturgie heeft de volgende kenmerken:

1. Zij is geen monoloog die door de priesters wordt opgedragen, maar de gelovigen nemen zelf , samen met de geestelijkheid , deel aan de eredienst. Wij bedoelen met de gelovigen: mannen, vrouwen en kinderen.

2. Tijdens de liturgie zien de gelovigen het hemelse leven dichtbij hen, alle Koptische liturgieën hebben een hemelse eschatologische attidude .  In de liturgieën neemt de kerk deel aan de hymnen van de hemelse wezens . De liturgie trekt de gedachten van de gelovigen aan opdat ze de verborgen hemelse mysteries kunnen ontdekken en ervan genieten.

3. De Koptische liturgieën zijn gekoppeld aan de leerstellingen van de kerk. Liturgie-rituelen en teksten leren zelfs de kinderen over het geloof van de kerk , haar begrippen en haar dogma ’s betreffende , onze verhouding met God ; met de hemelse wezens, en de heiligen; onze visie op de wereld, het lichaam en op het leven.

4. De Koptische liturgieën verbinden zich aan het ascetische leven van de kerk . De invloed van ascese op de liturgie blijkt uit de langdurige liturgieën en knielingen, met name tijdens de”Lijdensweek” en op de “Goede Vrijdag”, dit behaagt de gelovige . Ondanks dat de gelovige voor lange periode vast en zich van voedsel onthoudt , krijgt hij een troostgevoel dat misschien gedurende de rest van het jaar nauwelijks verkrijgbaar is.

5. De Koptische liturgie onderscheidt zich door haar schriftlezingen . Zij omvat lezingen uit het Oude- en het Nieuwe Testament, de brieven van Paulus , de katholieke brieven en de evangeliën dragend de evangelische gedachten.

6. De Koptische liturgie raakt het dagelijkse leven van de gelovigen aan . De Koptische gelovigen raken gewend de  priester  te vragen om hun namen en problemen op het altaar te leggen. Indien iemand een kind krijgt , vragen de ouders de priester om een bezoek voor het ” Badgebed ” , als iemand ziek is, wordt het “Ziekenzalvingsgebed” opgedragen . Wanneer iemand van de gelovigen overlijdt draagt de kerk de ” begrafenisdienst ” op . Op die manier voelen de gelovigen zich het moederschap van de kerk en haar bijdrage.


De feesten van de kerk


De zeven Grote feesten:

1. Het feest van de Aankondiging (29 Baramhat – 7 april). In dit feest wordt de verwezenlijking van de beloften van het Oude Testament gevierd: de aankondiging aan de Heilige Maagd Maria dat zij zwanger zal zijn van , het Woord Gods, Jezus Christus.

2.  De Kerstmis (29 Kiahk – 7 januari), geboorte van onze Heer Jezus Messias, voor de Kerst wordt er drieënveertig dagen gevast.

3.  Feest van de Doop van de Heer (11 Tuba – 19 januari). In dit feest wordt tijdens de liturgie de zegening van het water gevierd, en de mensen krijgen van de priester dit water op hun handen en op hun voorhoofd, ter herinnering aan de doop van de Heer.

4.  Palmzondag: De zondag voor Pasen, gepaard gaand met opgewekte Palmzondag -liederen, herinnerend aan de intocht van de Heer Jezus Christus in Jeruzalem. Vroeg in de ochtend wordt wierook in plechtige processie in de kerk rond gedragen, waarbij voor elke ikoon stilgestaan wordt, zoals ook bij de deuren en het doopvont. De processie eindigt met de opgang naar het altaar. Aan het eind van de liturgie worden er algemene begrafenis-gebeden over water opgedragen . Als een gelovige gedurende de Lijdensweek overlijdt , wordt met dat water  gestrooid want de gewone begraffenis-gebeden worden niet in deze week opgedragen . De kerk legt de nadruk op het passie en de kruisiging van de Heer Jezus Messias.

5.  De Pasen het grootste feest van het Christendom, de verrijzenis van onze Heer. Het Paasfeest wordt voorafgegaan door de Grote Vasten. Pasen wordt gevolgd door een periode van vijftig dagen tot het Pinksteren, waarin de gelovigen helemaal niet vasten .

6.  De Hemelvaart, van onze Heer Jezus Messias, veertig dagen na Pasen.

7.  De Pinksteren, De geboorte van de kerk, de nederdaling van de Heilige Geest. De kerk wordt vereerd en geheiligd zoals een bruid. Er zijn drie gebedsdiensten waarin wierook opgedragen wordt voor de zieken, de reizigers, het weer en de overledenen.


De zeven kleine feesten:

1.  Feest van de Besnijdenis des Heer. (6 Tuba – 14 januari). De achtste dag na de geboorte. Herdacht wordt dat Jezus zichzelf onder de Wet stelde.
2.  Ontmoeting van onze Heer Jezus Messias in de Tempel  (8 Amshir – 15 Februari), toen Jezus viertig dagen oud was.
3.  De komst van Jezus naar Egypte met de Heilige Familie. (24 Bashans – 1 juni).
4.  De bruiloft van Kana in Galiléa (13 Tuba – 21 Januari). Het eerste wonder van de Heer Jezus Christus.
5.  Transfiguratie op de berg Tabor ( 13 Mesra – 19 Augustus). De apostelen Petrus Jakobus en Johannes zagen een visioen van Jezus met naast Hem Elia en Mozes.
6. Witte Donderdag, in de Lijdensweek. Jezus stichtte de Eucharistie en Hij waste de voeten van de apostelen. Dit wordt weer uitgevoerd.
7.  Thomaszondag, de zondag na Pasen.


Maandelijkse feesten

De 29e van de Koptische maand wordt de geboorte, de aankondiging en de opstanding van de Heer Jezus herdacht.

De 21e van de Koptische maand wordt de Heilige Maagd Maria herdacht, de moeder Gods.

De 12e van de Koptische maand  wordt de aartsengel Michael herdacht.


Wekelijkse feesten

Op zondag wordt de opstanding gevierd. Onthouding van voedsel is dan verboden.


Feesten van de Heiligen

Bijna elke dag wordt de gedachtenis van een heilige gevierd. De belangrijkste zijn:

Feesten van de Heilige Maagd Maria, de Moeder Gods
1.  Aankondiging van haar geboorte: 7 Mesra – 13 Augustus
2.  Haar geboorte: 1 Bashans – 9 Mei
3.  Haar binnengaan in de Tempel : 3 Kiahk – 12 December
4.  Haar overlijden: 21 Tuba – 29 December
5.  Feest van Maria ten Hemelopneming: 16 Mesra – 22 Augustus
6.  De eerste kerk opgedragen aan haar : 21 Ba-unah – 28 Juni
7.  Haar verschijning in El Zeitun: 24 Baramhhat – 2 April

Feest van de Apostelen ( 5 Abib – 12 juli). Feest van het martelaarschap van de HH. Petrus en Paulus.

Feest van El Neirouz ( 1 Tut – 11 September) Koptisch Nieuwjaar.

Feesten van het Heilig Kruis (17 Tut – 27 September & 10 Baramhat – 19 Maart).

De eerste herdenkt de wijding van de kerk van het Heilige Kruis door koningin Helena, de moeder van Keizer Constantijn de Grote. Het tweede feest herdenkt dat Helena in Palestina het heilige kruis terugvindt.


De Koptische kerk en haar rituelen

De Bijbel bevestigt dat onze God geen “God van verwarring” is (I Corinthiers 14: 33), omdat Hij de Hemelen met Zijn heerlijke spirituele rites geschapen heeft. Hierop wijst Johannes in de Openbaring: Gods naam wordt verheerlijkt, er wordt geknield, en de priesters dragen kronen en gebruiken gouden koppen. Hij beschrijft ons ook het Hemelse Jeruzalem met haar poorten, fundamenten, tempel en muren (Openbaringen 21).

In het Oude Testament en in opdracht van  God maakte de profeet Mozes dikke boeken die heel precies de volgorde van de tempeldienst, de offers en de eredienst beschreven.In het Nieuwe Testament keert Jezus zich niet tegen de joodse wetten, maar hij stelt zichzelf onder die wetten. Hij wordt besneden en gaat de tempel binnen. Hij stelt zich echter te weer tegen de overmatige  letterlijkheid en  formaliteit van de dienst. Ook Jezus vraagt om orde. Hij zegt bijvoorbeeld tegen zijn Apostelen: “Laat ze zitten in groepen van vijftig.”(Lucas 9: 14) toen Hij de mensenmenigte wilde voeden. Hij wil orde voordat Hij  Zijn hemelse giften geeft.

De apostelen volgen het voorbeeld van de Heer en gingen dagelijks naar de tempeldienst (Handelingen 3: 46), naast hun bijeenkomsten om het brood te breken. Zij vielen dus niet de joodse rites aan , maar wilden haar vervolmaken door de verkondiging van het mysterie van het kruis en het offer van Christus. Toen zij uit de joodse tempels en synagoges werden verbannen leefden ze  niet zonder rituelen en orde. De Apostel Paulus zegt: “Want zelf heb ik bij overlevering van de Heer ontvangen, wat ik u weder overgegeven heb.” (I Korienthiers 11: 23) “Laat alles betamelijk en in goede orde geschieden”(I Corinthiers 14: 40). “Wij vermanen u broeders, wijs de ongeregelden terecht”( I Tessalonicenzen 5: 14). “Onttrekt u aan elke broeder die zich ongeregeld gedraagt” (II Tessalonicenzen 3: 6).


Belangrijke kanttekeningen bij de rituelen

De rituelen zijn niet een doel op zich, die de kerk letterlijk uitvoert, zonder het te begrijpen. Het is veel meer de kerktaal, die de gelovigen uiten en waardoor ze de Hemel  zullen genieten.

De rituelen hebben  een educatieve  rol: al de christelijke dogma’s, de geloofsprincipes en spirituele overdenkingen worden op eenvoudige wijze gepresenteerd. Door bijvoorbeeld een kruis te slaan leren kinderen het dogma van de drieëenheid en de heilige belichaming.

In de rituelen delen zowel de ziel als het lichaam in de aanbidding van God. Door knielen, het opdragen van wierook, en het staan om te bidden steunt het lichaam de ziel in haar alertheid. De gelovige, die zich de heiligheid van zijn schepping realiseert, draagt ikonen, wierook, brood, wijn , olie en water  aan God op.


Kerkelijke schriftlezingen

De lezingen die wij tijdens de liturgie horen zijn een keuze, met hulp van de Heilige Geest, uit het Oude en het Nieuwe Testament, waarvan een stichtelijk programma gemaakt is, overeenkomstig de vieringen volgens de kerkelijke kalender. Daarnaast zijn er nog lezingen uit het Synexarium, waarin de levensloop van de Heiligen en de handelingen van God met de kerk staan. In het lectionarium , dat tijdens de liturgie en de vespers gebruikt wordt, staat de volgorde van alle geschriften van de avond- ochtend en de misdiensten. Te onderscheiden zijn:

Het algemene lectionarium. Voor gewone zondagen en gewone dagen over het jaar, gerangschikt volgens de Koptische kalender.

1.  Het lectionarium voor de Grote vasten: voor lezingen van de de Grote Vasten.

2.  Het lectionarium voor de Lijdensweek: bevat lezingen vanaf Lazarus-Zaterdag tot Pasen.

3.  Het lectionarium voor tussen Pasen en Pinksteren.


Speciale gebeden

Het brevier (Agpeya):  de zeven gebeden die ons aan een bepaalde fase van Gods verlossingswerk herinneren, worden gebeden op verschillende uren:

1. Prime  (het ochtendgebed ): ter herinnering aan  de opstanding van de Heer Jezus.

2. Terce (het derde uur), 9:00 uur, ter herinnering aan de komst van de Heilige Geest en ook aan onze eigen vernieuwing.

3. Sext (het zesde uur), 12:00 uur, ter herinnering aan de kruisiging.

4. None (het negende uur),  15:00 uur, ter herinnering aan de dood van de Heer en de acceptatie van de rover aan Zijn rechterhand in het paradijs.

5. Vespers, het zonsondergangsgebed, ter herinnering aan de begrafenis van de Heer het eind van het leven op aarde.

6. Compline (het voor het slapen gaan-gebed).

7. Mattins, het middernachtsgebed, we denken aan de wederkomst van de Heer.

Elk gebed begint met het Onze Vader, dan met de dankzegging, de vijftigste Psalm en tenslotte een lofzang door de Psalmen.

Naast het brevier kan de gelovige in zijn eigen woorden zelf tot God bidden.

De gelovige kan het beste knielen, als teken van berouw.
Sommige Kopten hebben een speciaal bidhoekje in huis, of hangen iconen op als teken van hun verlangen naar het geestelijke leven.